Thursday, March 20, 2014

India fa ropui, mual liam ta.......
KHUSHWANT SINGH  


               Vawiin Dt 20.3.2014 hian India mi ropui, khawvelin an hriatlar, lehkhabu tam tak ziak tawh tu,hlahril phuahtu lar,  fiamthu thiam lar, Khushwant Singh chuan kum 99 mi niin khawvel a chhuahsan ta. Khushwant Singh-a thuziak chhiar hi kan tam lutuk lo mai thei, mahse a thuziak chhiar hian ziaktu dang anglo takin a dang chhiar belh zel min ti chak tlat thin a, hei hi PU KS-a danglamna leh ropui em emna chu a ni. MI dik leh langtlang, a ngaihdan sawi pawp thin mi a ni a, heivang hian mi tam takin an ngainat em em rualin amah haw tu pawh an tam hle a ni. Sardarji Jokes phei chu sawiseltu an tam thin hle. Tunge chu miropui chu?


TUNGE KHUSHWANT SINGH?
                Khushwant Singh hi February 2, 1915 khan Hadali khua (tunah chuan Pakistan ram chhung a ni tawh), Punjab ah Sikh chhungkua atangin a lo piang a. Mi thiltithei tak chhungkua atanga piang niin a pa hi British Architech  Edwin Lutyens-a company Lutyens’ Delhi hnuaia insak hna enkawltu lar tak, Sir Sobha Singh niin a patea pawh Punjab leh Tamil Nadu Governor lo ni tawh Sardar Ujjal Singh kha a ni.
Modern School, New Delhi, St Stephens College, Delhi leh King’s College London ah te lehkha lo zir tawhin miril leh mi thiam tak a ni a. King’s College-a dan lam a zir zawh hnuin (India leh Pakistan inthen hma)  ukil hna Lahore High Court ah a thawk reng a. Hemi hnu hian kum 1947 ah Indian Ministry of External Affairs ah thawkin Journalism-a a bul tanna chu kum 1951-a All India Radio-a a thawh kha a ni.
                      India sawrkar journal YOJANA (1951-1953)te, India rama chanchinbu lar ber ber THE ILLUSTRATED WEEKLY OF INDIA (1979-1980), HINDUSTAN TIMES (1980-1983), THE NATIONAL HERALD etc ah te editor hna a lo chelh tawh a. The illustrated Weekly of India phei hi chu a hunlai hian India rama chanchinbu hralh hnem ber pawl tlingin copy Nuai 4 chuang an circulate hman a, he chanchinbu enkawl hna a bansan atang hian he chanchinbu hi a tlachhe tan ta a ni. Tin Hindustan Times-a a column inrinni tina tihchhuah thin, “With Malice Towards One and All” tih chu a larin vawiin thlenga column sawi hlawh ber a ni reng a ni.
                    Kum 1980-1986 chhung Rajya Sabha member a lo ni tawh a. Paris-ah UNESCO hnuaiah a lo thawk tawh bawk. Kawal Malik nen inneiin fapa Rahul Singh leh fanu Mala te an nei a ni.
                    Khushwant Singh hian lehkhabu engemawzat a ziak a. Tuktin zing dar 4-ah thovin a thluak sawrbingin thu tha tak tak a ziak thin a ni. Indian literature-ah a thawhhlawkin historian leh novelist lar a ni a, fiamthu thiam, Political commentator leh Social Critic lara sawi thin niin India rama English tawnga ziak mi lar leh lawmhlawh berte zing ami a ni. Kum 98 mi a nih pawh khan lehkhabu a la tlangzarh a ni. India rama National leh International chanchinbu zawng zawngah hian a kutchhuak a chuang vek tawh ti ila, kan sawi sual tam pui awm love. A thuziakah a inpe em em thin tih a lanchian nachu ‘A history of Sikhs’ tih a ziak atang hian a lang chiang hle. A lehkhabu ziak ‘Train to Pakistan’ avang phei chuan Grove Press Awars, kum 1954 khan a dawng nghe nghe a ni. A lehkhabu ziak 80 chuang hi Best seller kai phak chin an ni a. heta tang ringawt pawh hian a ropui zia chu a lang chiang hle awm e.
                      Khushwant Singh hian chawimawina tam tak a dawng tawh a, a zavai chuan kan sawiseng awm lo ve. Kum 1974 ah India sawrkar chuan Civil mite chawimawina sang Padma Bhushan a hlan a (hei hi Golden Temple chungchanga Sorkar hmalakna Operation Bluestar duhloh lantir nan kum 1984 ah sorkar a pe let). Kum 2000 khan Sulabh International chuan Honest Man of the Year chawimawina hlan lehin kum 2007 khan India sawrkar chuan Padma Vibhushan a hlan leh a, kum 2006 khan Punjab sorkar chuan Punjab  state chawimawina sang Punjab Rattan Award a lo hlan tawh bawk a ni.
                       HONEST MAN OF THE YEAR a dawn tuma he chawimawina hlantu Sulabh International dintu Dr Bideshwar Pathak-a’n Khuswant Singh a chungchang a sawi hian a mizia chu a tilang chiang hle awm e. “Khushwant singh-a ropui em emna chu a ngaihdan a sawi mai thin hi a ni. Mi dik anih nachhan chu a thiante leh a mi ngaihsante pawh a tul chuan a sawisel mai a. A ma mimal hlawkna tur chan dawn mahse dik nia a hriat chu a tlangau pui mai thin a ni. Hetiang quality hian alawm Gandhi-a pawh Mahatma nih tirtu chu,” tiin.
                      Hetiang taka India fa ropui hi March 20, 2014 chhun dar 12:30 khan kum 99 mi niin a chenna Sujan Singh Park, New Delhi ah a thi ta a, hahdam tak leh thlamuang takin a thi niin a fapa Rahul Singh chuan a sawi. Khushwant Singh-a lei taksa chu ral mahse a thuziak chu chhuan lo awm zel tur thlengin inhlan chhawn a la ni dawn a, an la hlu telh telh dawn a ni.
Heng a hnuai ami te hi a lehkhabu ziak thenkhatte an ni.
The Mark of Vishnu and Other Stories, 1950
The History of Sikhs, 1953
Train to Pakistan, 1956
The Voice of God and Other Stories, 1957
I Shall Not Hear the Nightingale, 1959
The Sikhs Today, 1959
The Fall of the Kingdom of the Punjab, 1962
A History of the Sikhs, 1963
Ranjit Singh: The Maharajah of the Punjab, 1963
Ghadar 1915: India's first armed revolution, 1966
A History of the Sikhs, 1966 (2nd edition)
A Bride for the Sahib and Other Stories, 1967
Black Jasmine, 1971
Tragedy of Punjab, 1984
Delhi: A Novel, 1990
Sex, Scotch and Scholarship: Selected Writings, 1992
Not a Nice Man to Know: The Best of Khushwant Singh, 1993
We Indians, 1993
Women and Men in My Life, 1995
Uncertain Liaisons; Sex, Strife and Togetherness in Urban India, 1995
Declaring Love in Four Languages, by Khushwant Singh and Sharda Kaushik, 1997
The Company of Women, 1999
Truth, Love and a Little Malice (an autobiography), 2002
With Malice towards One and All
The End of India, 2003
Burial at the Sea, 2004
Paradise and Other Stories, 2004
A History of the Sikhs: 1469-1838, 2004
Death at My Doorstep, 2005
A History of the Sikhs: 1839-2004, 2005
The Illustrated History of the Sikhs, 2006
Why I Supported the Emergency: Essays and Profiles, 2009
The Sunset Club, 2010
Agnostic Khushwant Singh, There is no GOD, 2012
The Good, the Bad and the Ridiculous, 2013 (Co-authored with Humra Qureshi)

SHORT STORY
The Mark of Vishnu and Other Stories. London, Saturn Press, 1950.
The Voice of God and Other Stories. Bombay, Jaico, 1957.
A Bride for the Sahib and Other Stories. New Delhi, Hind, 1967.
Black Jasmine. Bombay, Jaico, 1971
The Collected Stories. N.p., Ravi Dayal, 1989.
The Portrait of a Lady
The Strain
Success Mantra
A Love Affair In London

Bibliographgy
2. A man called Khushwant Singh" by Rohini Singh
3. Khushwant Singh – Kamat Research Database
4. Khushwant Singh - Sikh Heritage
5. Khushwant Singh, Indian Writer - Indianetzone



No comments:

Post a Comment