Monday, July 8, 2013

HLA LEH A PHUAHTU

IT IS WELL WITH MY SOUL 
- Horatio Spafford

Pathian fakna hla ropui tam tak hi harsatna nasa tak kaltlanga Pathianin hlaphuahtute
a pek a lo ni chawk thin a. Harsatna namen lo an tawh atanga Pathian an fakna hla an lo phuah tawhte hian vawiina Kristian tam tak nun a chawm nasa hle a nih hi. Harsatna kal tlanga hla phuah ropui tak mai, “It is well with my soul” chungchang hi tun tum chu han ziak ve leh dawn thung ila. He hla hi zaithiam tak tak ten an sak kan hre tawh ang a, hemi hla thluk hmang hian Rev Edwin Rowlands khan Mizo tawngin hla a lo siam a. Chu chu “Khawvel hrut chhuak ila, Lal Isua ang hi,” tih hi a ni. Rev Edwin Rowlands hian “It is well with my soul” tih hla hi letling lovin a thluk (Ville du Havre) hmanga hla dang diai a phuah avang erawhin he hla ropui tak a phuahtuin a phuah chhan leh Mizo tawnga he hla thluk kan lakna “Khawvel hrut chhuak ila,” tih hla hi en kawp a rem lo va, a inmil lo tih hriat hmasak a tha awm e. Chuvangin a sap hla hi engvang leh eng atanga a phuahtu hian a lo phuahchhuah tih kan sawi dawn a ni.
AMY CARMICHAEL

            Missionary ropui tak tak zingah hmeichhia tam tak an awm a. Pasal neih aia rawngbawl hna thawh thlang chin ngat phei chu an hnathawh a hlawk thei hle. Tun tuma a chanchin kan ziah tur Amy Wilson Carmichael pawh hi nu rorum leh tumruh tak, hrisel lo chunga huaisen taka Pathian rawngbawl tura India rama rawn chhuak, Furlough-a an rama haw miah lova kum 50 chuan rawngbawlna hmuna bung tling tla thak khawpa mi inpe, Pathian mi ropui zing ami a ni.
            Pianna: December 16, 1867-ah Amy hi Amy Wilson Carmichael tih hmingpuin Millisle, County Down, Ireland-ah a piang a, an unau hi pasarih niin Amy hi a upa ber a ni. A nu leh pa David leh Catherine Carmichael te hi Presbyterian kohhran niin Kristian tha tak mai an ni a, Mill an nei a, chhungkaw khawsa thei tak mai an ni. Naupangte anih lai atangin a nu leh pa te hian an kaihruai tha em em a, Kristian tha tak a nih piah lamah fahrah leh chanhai leh rethei zawk te a khawngaih thei em em a, tanpui chakna thinlung, naupangte a nih lai atang tawhin a nei a ni.
Rev William Williams

            Nikuma Synod rorel khan Mizorama Chanchin Tha rawn thlen hmasak ber ni chu March 15, 1891 niin a rawn thlen hmasa bertu chu Rev William Williams ani tih an pawm thu kha kan hre vek awm e. Kha thutlukna khan ngaihdan hrang hrang a siam chhuak a, a pawm leh pawm lo pawh kan kat nuk awm e. Awle, tun tumah hian Rev William Williams-a hi Chanchin tha rawn thlen hmasa bertu anih leh nih loh lam kan ziak dawn lo va, amah hi pa ropui ve tak, tuifinriat ral atanga Pathian chanchin tha hril tura India hmarchhaka rawn kal vang vang anih avangin leh tunlaia a hming a rawn lar thar leh tak em avangin a chanchin tlem a zawng kan ziak veleh dawn a ni. 
            Pian leh murna: William Williams-a hi Feb 11, 1859 khan Captain Daniel leh Elizabeth Williams te inkarah a lo piang a. A pianna khua hi Wales ram Cardiganshire biala thingtlang khaw te tak te Nanternis khua a ni. A pa Captain Daniel hi lawng hmanga sumdawng mi a ni a, lawng captain a ni a, Williams-a hian kum 12 anih thlengin Rev William Lewis-a enkawlna hnuaiah New Quay Grammar School, Capel Neuadd-ah a zir a ni.
ROBERT ARTHINGTON

Tun tumah hian he mi hausa, a sum leh paite Chanchin tha hril nana hmang zotu Robert Arthington-a chanchin hi kan ziak ve leh rawih dawn a. Thulaknate chu Arthington-a chanchin tawpna Issue-ah ka tarlang leh e.
            Pian leh murna: Robert Arthington hi May 20, 1823 khan England rama Leeds khawpuia Beer siamchhuaktu hausa tak Robert Arthington Sr leh Maria Arthington te fapa neihchhun niin a lo piang a. A nu leh pa te hi Society of Friends (Quakers)ah a kul ataia inhmang an ni. A pa hian Leeds khawpuia Hunstlet Lane-ah Brewery (Zu thlawrna) lian tak mai a nei a, hei hi an thlahtute atanga an inrochun an sumdawnna hlawk tak chu a ni. Zu siamna atanga an hausak em avang hian Robert Arthington-a pawh hian Cambridge-ah College a kal theih phah a ni.
            Zu sak an bansan: A nu leh pa te hi Kristian pawl pakhat Quakers-a a kul ataia an inhmang chunga zu thlawr hna an thawk hi hrethiam lo kan awm mai thei. Hriattur chu hetih hunlai (kum zabi 19-ma tirlam) hian zu zawrh leh in hi thil pawiah miten an la ngai lem lo va, kohhran pawhin a sawisel ngai lem lo. Ṭuakers ho hian thlatin Arthington-a inah hian inhmuhkhawmna an ne9i thin a. Hetia an inhmuhkhawm hian Beer te an inho thin hial a ni. Mahse Arthington-a’n college a kal lai hian mi fekfawn deuhte chuan Kristian inhlawmkhawm ṭuakers a an tel chung si a Zu saa an in chhek hausa hi an sawi sel tan tawh a. Chumi atang chuan a pa Robert Arthington Sr chuan zu siama eizawn hi a rilru chhungril tak atanngin tha lovin a hriat a, chutiang bawk chuan Ṭuakers member dang rilruah pawh an inhmuhkhawm apianga beer an in thin te, Pathian rawngbawl chung si a beer an siamchhuak reng si ngaimawhna chu a awm a. Tumkhat chu inkhawmnaah beer an inho leh a. Chutih lai chuan Ṭuakers member John Prietman-a chuan beer bel lianpui mai chu a leih baw ta vek a. Robert Arthington Sr. pawh chu thinrim ahnekin a rilru a siam fel a, tichuan kum 1950-ah an chhungkaw sumdawnna hlawk tak, Beer siamchhuahna chu a khar ta hmiah a ni.